Veraset ve İntikal Vergisi Hesaplama

Veraset ve intikal vergisi nedir?

Veraset ve intikal vergisi, Türkiye Cumhuriyeti  Vatandaşlarına, miras hukuku kapsamında miras yada ivazsız (hibe-karşılıksız) bir yol ile Malların, paraların vb. değeri olan her menkulün ilgili kişiye geçmesi için ödenmesi gereken bir vergidir. Diğer bir ifadeyle mirasçıların karşılıksız bir şekilde elde edindikleri her türlü gayrimenkul, para, altın gibi mirasa sahip olmadan önce ödedikleri vergidir. Veraset ve intikali yapılmadan yurt içinde yada yurt dışında farketmeden, üstünüze hiçbir daireyi, arsayı, bankadaki parayı, hisse senedini üzerinize alamazsınız.

Veraset ve İntikal Vergisi için Nasıl Bir Yol İzlenir?

Bir kişinin anne, baba yani miras yoluyla kanuni olarak bir kişiden miras kaldığında izlemesi ve yapması gereken yol adım adım şu şekildedir;

• Yapılacak ilk iş yasal varislerden herhangi birinin ya notere yada sulh kukuk mahkemesi aracılığıyla mirasçılık belgesi almaktır. Noterden mirasçılık belgesi almak kolaydır ve hızlıdır fakat ücret ödersiniz. Dilerseniz, mahkeme aracılığıyla da alabilirsiniz.
• Mirasçılık belgesi ile gayrimenkullerin olduğu belediyeye gidip rayiç bedel yazısı alacaksınız. Rayiç bedel yazısının alabilmeniz için o yıla ait emlak vergisini ödemek zorundasınız. Bazı belediyeler telefon edip borçları ödeyip size kargo aracılığıyla gönderir, bazılar ise yasal varislerden birinin bizzat gelmesini ister, sormanız gerekir.
• Kalan para ve diğer gayrimenkullerin de miktarını ilgili bankalardan örenmeniz gerekmektedir.
• Ayrıca miras kalan otomobilin de sigortacı aracılığıyla değerini öğrenmeniz gerekecektir.
• Tüm belgeler veraset ve intikal verisi beyanname formunu doldurulup tüm mirasçılara imzalatıldıktan sonra herhangi bir varisin vergi dairesine başvurması gerekir. Not: bazı vergi daireleri internetten alınacak randevu ile iş yapmaktadır.
• Vergi dairesi mirasçıların her birine kalan miktarı paraysa para, daireyse rayiç bedel üzerinden yine mirasçılık belgesi üzerindeki oran üzerinden tek tek hesaplar ve 3 yıl boyunca yılda iki taksit halinde ödenmesi gereken tahakkuk belgesini varise verir. Bankadaki parayı çekebilmeniz için, bankaya veraset vergisi ödenmiştir yazısını görmek isteyecektir. Ayrıca araç değeri içinde vergi daireleri 3 haftaya varan bir sorgulama süresi isteyebilir, çünkü sizin beyanınıza güvenmeyebilir. Vergi daireleri kurulan takdir komisyonları aracılığıyla belgelerinizi kontrol edip, tapuya ve diğer kurumlara gittiğinizde gerekli taksimatı yapabilmeniz için temiz kağıdı vereceklerdir. Tabi bu süre 1 aya kadar uzayabilmektedir. Tekrar etmekte fayda var, bankadaki para için bu süreyi beklemeden ilgili paraya isabet eden vergiyi hemen ödeyip, yazıyı vergi dairesinden alıp çekebilirsiniz.

2023 Yılı Veraset ve İntikal Vergi Oranları

Veraset ve intikal vergi beyannamesi nasıl doldurulur?

Tablo 1’de vefat edenin bilgileri yer almaktadır. Adres, tc, meslek,, ölüm yeri ve tarihi. Tablo 2 de ise varislerin yani mirasçılarının bilgileri ve imza kısmı yer alır.

Tablo 3 de ise kalan gayrimenkullerin bilgileri ada parsel no ve rahmetlinin bu menkullerdeki hisse oranı ve belediyelerden alınacak olan rayiç bedelleri bu kısma yazılır. Tapu fotokopileri ve emlak vergisi değerini gösteren, belediyeden alınan resmi belge beyan belgesinin altına eklenir.

Tablo 4 de ise intikal eden para, altın, araba vs gibi bilgiler vardır. Bankadaki paraların miktarı ve hesap numaraları da burada belirtilir. Bankadan alınan hesap hareketi kağıdı veya bankadan alınacak tutar kağıdı beyan belgelerine eklenir.

Tablo 5 de ise rahmetlinin varsa borçları yazılır. Bu borçlara ait resmi evraklar da mutlaka belgelere eklenir.

Veraset ve İntikal Vergisinde Hangi Tutarlar İstisnaya Tabidir ve Bunlar Nelerdir?

• Miras yoluyla elde edilen ev eşyaları ve hatırası olan tablo, madalya vs.
• Eşe ve çocukların her birine miras payları için 2023 yılında 1.015.747 TL, yalnızca eş kalması durumunda 2.032.742 TL’si istisnadır. Not Şehit yakınları istisna tutarının bir katı daha fazlasına tabidir.
• Karşılıksız, hibe yoluyla verilen intikaller ve şans oyunlarında kazanılan paraların 23.387 TL’si,  tüm sadakalar, örf ile adete uygun olarak verilen geleneksel hediyeler, dul ve yetimlere bağlanan aylıklar, toptan yapılan ödemeler ve ikramiyeler, emekli ikramiyeleri,  bakanlar kurulunca sağlanan muafiyetler (ticari plaka sahiplerine dağıtılan tutarlar, vergi muafiyeti tanınan vakıflara sağlanan mallar vs)

Eşin ve Çocukların Miras Payı Yüzde Kaçtır?

Sağ kalan eşe mirasın 1 / 4’ü kalan çocuklara ise mirasın 3 / 4’ü kalır.

Veraset ve İntikal Vergisi Örnek Hesaplama

2023 yılında vefat eden kişiden mirasçısı bulunan eşi ve bir çocuğuna 5.000.000 TL miras kalmıştır. Her bir çocuğa ve eşe kalan miras payından 1.015.747 TL istisna düşüldükten sonra kalan tutar veraset ve intikal vergisi matrahı kabul edilip tarife oranına göre vergilendirilecektir.

• Eşe düşen miktar 1.250.000 – 1.015.747 =1.249.365 TL x 0.01 (Yüzde 1) =2.342 TL
• Çocuğa düşen miktar 3.750.000 – 1.015.747 =2.734.253 TL x 11.000 + 1.634.253 x 0.02=49.027,59 TL

Veraset ve İntikal Vergisinde Beyanname Ne Zaman Verilmelidir?

• Ölüm Türkiye’de olduysa 4 ay içinde,
• Ölüm Türkiye’de olduysa ve mükellef yurt dışındaysa 6 ay içinde,
• Ölüm yabancı ülkede olduysa ve mükellef Türkiye’de ise 6 ay içinde,
• Ölüm yabancı ülkede olduysa ve mükellef de aynı ülkedeyse 4 ay içinde
• Ölüm yabancı ülkede olduysa ve mükellef o ülke dışında farklı bir yabancı ülkedeyse 8 ay içinde

Veraset ve İntikal Vergisi Ödeme Zamanları ve Ödeme Nasıl Yapılır?

Veraset ve intikal vergisi, tahakkuktan itibaren gelecek üç yılda ve her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere altı eşit taksitte veri daire veznelerine yada interaktif veri dairesi aracılığıyla ödenir. Ölüm ve verasetin verme ayı mayıstan sonra olursa ilk taksit kasım ayı itibariyle başlar.